Terapie, które prowadzę:
Terapia logopedyczna
Kiedy rodzic powinien udać się do logopedy?
Na konsultację do logopedy rodzic powinien udać się w momencie, gdy dziecko nie mówi, mimo iż mowa powinna w rozwoju dziecka już zaistnieć. Jeżeli rozwój mowy w jakimkolwiek aspekcie wywołuje w rodzicu niepokój, to należy to sprawdzić, a nie czekać. W trakcie spotkania ze specjalistą – logopedą lub neurologopedą rozwiane zostaną wątpliwości, czy należy podjąć terapię logopedyczną, czy spokojnie czekać na rozwój mowy.
Jakie sygnały powinny rodzica zaniepokoić?
Do sygnałów, które mają prawo wywoływać niepokój i które należy skonsultować ze specjalistą należą m.in.:
Jakie są skutki braku mowy u dziecka?
Brak mowy, to przede wszystkim utrudniona komunikacja. Mowa ma bardzo duże znaczenie dla rozwoju intelektualnego człowieka. Brak mowy ogranicza procesy poznawcze, zaburza rozwój emocjonalny i społeczny. Powoduje trudności w poszerzaniu wiedzy. Dlatego tak ważna jest praca różnymi metodami, które pozytywnie wpływają na rozwój każdego małego dziecka. Mowa pomaga wykorzystać cały potencjał dziecka.
Jak wygląda przebieg terapii logopedycznej?
Terapia logopedyczna zwykle poprzedzona jest wywiadem z rodzicem oraz badaniem lub kompletem badań logopedycznych. W trakcie badania oceniona jest budowa oraz sprawność aparatu artykulacyjnego, czynność oddychania, artykulacja, rozwój słuchu fonemowego oraz słuchowej pamięci słownej. Wszelkiego typu badania umożliwiają opracowanie skutecznej terapii logopedycznej.
Terapia neurologopedyczna
Czym różni się terapia logopedyczna od terapii neurologopedycznej?
Dzieci i osoby dorosłe z różnymi problemami w zakresie komunikacji wymagają dużego doświadczenia, wiedzy i umiejętności ze strony Terapeuty. Cały proces terapeutyczny musi być poprzedzony dokładną diagnozą, po której następuje terapia dostosowana zawsze do potrzeb pacjenta. Terapia polega na likwidowaniu zaburzeń komunikacyjnych spowodowanych uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego, opóźnieniami wynikającymi z chorób genetycznych, metabolicznych, uszkodzeń mózgu (urazów czaszkowo - mózgowych, udarów niedokrwiennych lub krwotocznych mózgu).
Jakie choroby kwalifikują do terapii neurologopedycznej?
Do najczęstszych chorób, w których zostaje zaburzona komunikacja (mówienie, rozumienie) należą:
Jakie są najważniejsze cele w terapii neurologopedycznej?
Wczesna interwencja logopedyczna
Co to jest wczesna interwencja logopedyczna?
Jest to pomoc od strony logopedycznej dla noworodka lub niemowlęcia od pierwszych chwil jego życia. Wszelkie nieprawidłowości w różnych sferach rozwoju małego dziecka (np. ruchowej, społecznej, problemy z karmieniem) mogą wpływać na warunki kształtowania się mowy. Wczesna interwencja logopedyczna łagodzi następstwa chorób w przypadku dzieci zagrożonych niepełnosprawnością, a często zapobiega trwałym uszkodzeniom, czy zaburzeniom w zakresie rozwoju mowy. Dziecko w początkowych miesiącach życia rozwija się holistycznie, czyli całościowo, a każdy etap jego rozwoju przechodzi w kolejny. Nie można żadnego z tych etapów pominąć.
Jaki problem małego dziecka kwalifikuje je do wczesnej interwencji logopedycznej?
Wszelkiego rodzaju problemy u niemowlęcia zazwyczaj nie występują osobno, lecz w większej ilości. Należą do nich m.in.:
Od kiedy dziecko z różnego rodzaju problemami może uczestniczyć w terapii logopedycznej?
Im szybciej dziecku zostanie udzielona pomoc, tym lepiej będzie radziło sobie z problemem. Cała terapia w zakresie wczesnej interwencji logopedycznej jest zawsze dostosowywana do danych problemów dziecka, ale i do osobowości Maluszka.
Jakie są cele?
Celem wczesnej interwencji neurologopedycznej jest zapobieganie wszelkim patologiom w obrębie twarzy i narządów mowy, wzmocnienie mięśni warg, języka i podniebienia miękkiego, a także stymulowanie obszaru ustno-twarzowego. To właśnie pierwsze miesiące życia są najważniejsze. Ośrodkowy układ nerwowy charakteryzuje się duża plastycznością, a dzięki temu jest bardzo podatny na różnego rodzaju terapie.
Metoda Krakowska
Czym zajmuje się w terapii Metoda Krakowska?
Metoda Krakowska jest terapią całościową, tzn. prowadzoną zgodnie z rozwojem funkcji poznawczych u dziecka. W tej metodzie ważna jest nie tylko nauka mowy, czy nauka czytania, ale przede wszystkim ciągłe rozwijanie intelektu dziecka. Jedną z części składowych tej terapii jest właśnie nauka czytania metodą symultaniczno-sekwencyjną.
Dla kogo przeznaczona jest Metoda Krakowska?
Metoda Krakowska przeznaczona jest dla dzieci z różnymi problemami rozwojowymi (m.in. alalia, afazja, autyzm, Zespół Aspergera, mózgowe porażenie dziecięce) i genetycznymi (m.in. Zespół Downa). Podstawowym założeniem metody jest stymulacja rozwoju intelektualnego dziecka w taki sposób, który uwzględnia kolejne etapy w całościowym rozwoju dziecka.
Jakie ćwiczenia wykonuje się w tej metodzie?
Terapia Metodą Krakowską zakłada m.in. terapię funkcji wzrokowych, słuchowych, symultaniczno-sekwencyjną naukę czytania, stymulację mózgu, funkcji ruchowych, pamięci, myślenia przyczynowo-skutkowego, uczenie wg kategoryzacji, a także naukę mowy biernej i czynnej.
Symultaniczno - sekwencyjna nauka czytania
Co to znaczy symultaniczno - sekwencyjna?
Nauka czytania symultaniczna, czyli prawopółkulowa i sekwencyjna, czyli lewopółkulowa. Równocześnie cała nauka czytania właśnie tą metodą umożliwia połączenie pracy lewej i prawej półkuli mózgu w taki sposób, aby wszelkie informacje były przekazywane między obiema półkulami.
Czym ta metoda różni się od innych metod, które także służą do nauki czytania?
Jest to metoda, w której dzieci uczą się czytać sylabami, a nie głoskami. Nauka czytania w przypadku małych dzieci, które nie mówią z różnych powodów jest równocześnie nauką mowy, a więc terapią logopedyczną.
Dla kogo przeznaczona jest ta metoda?
Uczyć czytać można nawet dziecko trzyletnie. Wczesna nauka czytania wpływa bezpośrednio na prawidłowy rozwój wszystkich funkcji psychicznych, a więc spostrzegania, myślenia przez analogię, rozwijania pamięci, czy myślenia przyczynowo - skutkowego.
Najważniejsze jest jednak to, że dziecko uczy się czytać ze zrozumieniem i czytać sylabami, a nie składać literkę do literki, czy literkę za literką. Wie, co przeczytało i rozumie to. Dziecko czyta w taki sposób, w jaki ludzie mówią.
Jaki jest program nauki czytania?
Dzieci naukę rozpoczynają zgodnie z rozwojem mowy: od samogłosek, sylab, przez wyrażenia dźwiękonaśladowcze, do wyrazów i zdań). Równocześnie naśladują trzy etapy uczenia się systemu językowego: powtarzania, rozumienia i nazywania, czyli samodzielnego czytania.
Kinezjotaping w logopedii
Co to jest Kinezjotaping?
Nazwa Kinezjotaping pochodzi od angielskich słów: kinesiology–nauka o ruchu oraz taping–oklejanie taśmą. Jest to inaczej plastrowanie dynamiczne, metoda terapeutyczna, która polega na przyklejaniu na ciało w określony sposób, nierozciągliwej lub elastycznej taśmy w postaci wyciętych przez terapeutę plastrów.
Jak działa Kinezjotaping?
Działanie kinezjotapingu opiera się na uregulowaniu napięcia mięśniowego w miejscu aplikacji (przyklejenia) taśmy. Wpływa przez to na zwiększenie zakresu ruchu mięśni oraz ich siły. Elastyczne taśmy wpływają bezpośrednio na pracę mięśni bez ograniczania ich ruchomości. Taśma, która zostaje naklejona na dany obszar skóry delikatnie unosi ją, dzięki temu zwiększa się przestrzeń, która tworzy się między skórą a powięzią–błoną osłaniającą mięśnie i grupy mięśni. Takie działanie jest istotą procesu leczenia w Kinezjotapingu. Dzięki temu usprawnia się praca układu limfatycznego: zwiększa się ilość i prędkość przepływającej limfy, zmniejszają się stany zapalne oraz dochodzi do zmniejszenia podskórnych krwiaków. Poprawa mikrokrążenia usprawnia także procesy biologiczne, chemiczne i fizyczne zachodzące w skórze. Aplikacje, czyli sposoby oklejania (mięśniowa, więzadłowa, korygująca, limfatyczna) mają działanie stymulujące (pobudzające), rozluźniające mięśnie, a także zmniejszające ból. Elastyczność taśmy jest praktycznie taka sama jak rozciągliwość ludzkich mięśni. Terapia taka zazwyczaj jest terapią długofalową.
Dlaczego Kinezjotaping stosuje się w logopedii?
K-Taping wspiera wiele innych terapii logopedycznych równocześnie dając długotrwałe efekty. Stosowanie różnorodnych technik K-Tapingu w terapii logopedycznej przynosi korzyści w pracy z niemowlętami, dziećmi i osobami dorosłymi. Terapia ta jest wskazana dla pacjentów z różnymi problemami i schorzeniami (zespołach genetycznych – jak Z. Downa, Z. Freeman-Sheldon, Z. Pradera-Willego, mózgowym porażeniu dziecięcym, udarach, wylewach i wielu innych). Długość trwania każdej aplikacji, szczególnie w okolicach twarzy, szyi jest zawsze dostosowana do indywidualnych potrzeb każdego pacjenta. U pacjentów borykających się z poważnymi schorzeniami neurologicznymi oklejanie twarzy można stosować bez konieczności szybkiego zdejmowania taśm. Terapia K-Tapingu logopedycznego działa nawet długo po zdjęciu taśm.
Jakie jest zastosowanie K-Tapingu w logopedii?
W terapii logopedycznej plastrowanie stosuje się w wielu schorzeniach i problemach głównie w:
Czy stosowanie Kinezjotapingu jest bezpieczne?
Tak. Jest to metoda bezbolesna. Taśmy nie szkodzą. Nie ograniczają życia codziennego. Mając je na ciele można jeść, spać, uprawiać sporty, myć się (klej jest wodoodporny). Taśma wykonana jest z bawełny, a klej nie powoduje odparzeń, ani uczuleń. Plastry (taśmy) do oklejania obszaru twarzy przebadane są pod kątem toksyczności i wystąpienia odczynów alergicznych, a to gwarantuje ich wysoką jakość.
Metoda Miofunkcjonalna
Co to jest terapia miofunkcjonalna?
Jest to terapia usprawniająca nieprawidłową pracę mięśni w części ustnej gardła, a także język i wargi w czasie odpoczynku, przeżuwania i połykania. W terapii wykonuje się ćwiczenia w jamie ustnej, ćwiczenia w celu poprawy pozycji spoczynkowej języka i warg, ćwiczenia języka, warg, zasysania, połykania oraz całego ciała.
Kto może lub powinien uczestniczyć w terapii miofunkcjonalnej?
Terapia jest przeznaczona dla każdego człowieka do 99 roku życia. Wszelkie zaburzenia miofunkcjonalne, które towarzyszą złożonym problemom zdrowotnym–hipotoniom, spastykom w wielu chorobach o podłożu genetycznym, neurologicznych, przy udarach, czy wylewach.
Czy terapia miofunkcjonalna jest bezpieczna?
Zdecydowanie tak. Nie niesie żadnych zagrożeń, a jedynie w przypadku systematycznych ćwiczeń, gwarantuje wyćwiczone mięśnie w jamie ustnej, a tym samym likwiduje podstawowy problem, jakim jest nieprawidłowa praca mięśni w jamie ustnej.
Czy seplenienie jest zaburzeniem miofunkcjonalnym?
Tak, seplenienie (międzyzębowe, boczne) jest typowym zaburzeniem miofunkcjonalnym. Osoba, która sepleni powinna być prowadzona właśnie metodą miofunkcjonalną.
Co wskazuje na zaburzenia miofunkcjonalne?
Czynników jest wiele:
Czym różni się terapia miofunkcjonalna od tradycyjnej terapii logopedycznej?
W terapii miofunkcjonalnej ważne jest całe ciało człowieka, jego postawa. Ruchy holistyczne ciała wpływają także na prawidłową pracę języka. Ponadto jest to terapia, która po bardzo szczegółowej diagnozie jest zawsze dostosowywana do indywidualnej osoby, do jej potrzeb. Wszystkie ćwiczenia mają wyłącznie na celu utrwalanie prawidłowych ruchów narządów artykulacyjnych w taki sposób, aby wyćwiczyć mięśnie w obszarze ustno-twarzowym. Dzięki tak dobranym ćwiczeniom osoba uczestnicząca w tej terapii pozbywa się zaburzeń miofunkcjonalnych.
Czy osoba z zaburzeniami miofunkcjonalnymi odczuwa jakiekolwiek problemy w życiu codziennym?
Tak. Są to przede wszystkim:
Metoda werbo - tonalna
Co to jest metoda werbo - tonalna?
Jest to metoda, którą stosuje się w celu wywoływania poszczególnych głosek z wykorzystaniem rytmu ciała i rytmu muzycznego, szczególnie u dzieci z wadą słuchu. W metodzie werbo - tonalnej poprzez ćwiczenia oddziaływuje się na rozwój motoryczny dziecka, zmysł równowagi, uwrażliwia się słuch i rozwija komunikację językową. Logopeda, a także rodzic stymuluje rozwój motoryczny i zmysł równowagi, uwrażliwiając słuch.
Co jest celem tej metody?
Celem metody jest przełożenie ruchów całego ciała (makroruchy) na ruchy narządów mowy (mikroruchy) i wykorzystanie związku, jaki pomiędzy nim istnieje. Osiąga się to przez stosowanie rytmu ciała, rytmu muzycznego oraz zabawy fonacyjne.
Rytm ciała jest wykorzystywany do wywołania głosu i korygowania nieprawidłowej artykulacji. Ruchy ciała służą do tworzenia sylab. W rytmie muzycznym w trakcie terapii wykorzystywane są wyliczanki - rymowanki, które podkreślają elementy suprasegmentalne mowy, czyli akcent, melodię i tempo.
Terapia tą metodą służy między innymi wywoływaniu poprawnej artykulacji poszczególnych głosek. Wykorzystywana jest relacja między mową i ruchem.
Dla kogo jest przeznaczona?
Metoda przeznaczona jest dla dzieci od momentu potwierdzenia problemów ze słuchem lub percepcją słuchową, aż do edukacji szkolnej. Metodę tę można wykorzystywać także w terapii dzieci z różnymi problemami rozwojowymi, które to problemy wpływają na opóźniony rozwój mowy.
Czy ta metoda jest też zabawą?
Zdecydowanie tak. W metodzie werbo - tonalnej każda samogłoska i spółgłoska ma przyporządkowany rekwizyt lub zabawkę, które stosowane są do wywoływania i utrwalania kolejnej głoski, np. samogłosce „a” przyporządkowany jest pompon. Dziecko uczy się kojarzyć przedmiot i dźwięk. Dzięki temu widząc daną zabawkę wprawioną w określony ruch, kojarzy ją z daną głoską. Dla dziecka ćwiczenia z wykorzystaniem metody werbo-tonalnej to przede wszystkim zabawa, w której z dzieckiem bawią się rodzice. Dzięki tej metodzie dzieci robią postępy i wykorzystują swoje możliwości słuchowe.
Emisja i higiena głosu
Co to jest emisja głosu?
Emisja głosu (emissio – wysłanie, wypuszczanie) jest procesem jego wytwarzania i wyprowadzania na zewnątrz podczas mówienia, czy śpiewania. To proces, na który składają się takie czynności: oddychanie, fonacja, rezonans i artykulacja.
Emisja i higiena głosu – dla kogo?
Poznanie odpowiedzi na powyższe pytanie jest ważne dla osób, które zawodowo posługują się głosem. Są to nie tylko wokaliści, czy aktorzy, ale i nauczyciele, czy osoby mające problemy z płynnością mówienia. Nieprawidłowe posługiwanie się głosem, czyli mówienie naraża każdego człowieka na wysiłek głosowy. Nauka technik posługiwania się głosem i znajomość podstawowych zasad jego higieny oznacza mówienie bez niepotrzebnych obciążeń, np. chorób krtani.
Do czego jest nam potrzebna emisja głosu?
Głos jest naszym instrumentem muzycznym. Prawidłowo emitowany, używany przez nas daje komfort mówienia, pewność siebie, ale i zdrowie. Powinniśmy o niego dbać, aby służył nam przez całe życie.
Czemu służą ćwiczenia ortofoniczne?
Ortofonia (orthos – prosty, prawidłowy, a phone – głos) – to dział logopedii, który zajmuje się ustaleniem zasad prawidłowej wymowy, nauczaniem poprawnej wymowy. Ćwiczenia ortofoniczne to ćwiczenia oddechowe, emisyjne, artykulacyjno - dykcyjne, fonacyjne, logorytmiczne, ćwiczenia usprawniające narządy artykulacyjne i ćwiczenia artykulacyjne. Są to różnego typu ćwiczenia będące profilaktyką logopedyczną. Wykonywanie tych ćwiczeń umożliwia stanie się świadomym użytkownikiem głosu.
Terapia afazji
Co to jest afazja?
Afazja to specyficzne problemy rozwoju mowy i języka. To zaburzenie mechanizmów programujących czynności mowy (częściowe lub całkowite), spowodowane organicznymi uszkodzeniami odpowiednich struktur mózgowych u człowieka.
Co jest celem terapii?
Celem terapii jest przede wszystkim poprawa całej komunikacji chorego z osobami bliskimi, a także z innymi ludźmi. Może się to odbywać m.in. poprzez:
Czy terapia jest zawsze taka sama?
Nie, nigdy nie jest taka sama. Jest poprzedzona bardzo dokładną diagnozą, która pokazuje, nad czym neurologopeda powinien pracować z pacjentem. Terapia afazji uzależniona jest od charakteru zaburzeń mowy, możliwości fizycznych i umysłowych pacjenta, czasu podjęcia pracy w stosunku do czasu wystąpienia afazji, wykształcenia pacjenta, jego zainteresowań oraz wieku.
Co powoduje afatyczne zaburzenia mowy?
Czynników jest wiele, m.in.:
Jakie są objawy zaburzeń afatycznych?
Objawów zaburzeń afatycznych jest niestety dużo:
Czym różni się afazja od dysfazji?
W wielu publikacjach naukowych autorzy rozróżniają pojęcia afazja i dysfazja. Afazja dotyczy osób, które utraciły nabytą wcześniej umiejętność posługiwania się mową. Dysfazja występuje u dzieci, które nie zdążyły rozwinąć i ukształtować prawidłowej komunikacji. Terminy, którymi najczęściej posługują się klinicyści to: afazja dziecięca, dysfazja, niedokształcenie mowy pochodzenia korowego, niedokształcenie mowy o typie afazji oraz afazja rozwojowa i alalia.
Czy afazja i dyzartria to jest to samo zaburzenie komunikacyjne?
Zdecydowanie nie. Zaburzenia językowe stanowią bardzo rozbudowaną kategorię pojęciową i znaczeniową. Jeśli dochodzi do zakłócenia procesów mózgowych związanych z programowaniem mowy, mamy do czynienia z afazją. Jeśli zawodzą czynności związane z produkcją mowy, mówimy o dyzartrii.
Terapia dyzartrii
Co to jest dyzartria?
Jest to zespół zaburzeń oddechowo – fonacyjno – artykulacyjnych, spowodowany uszkodzeniem dróg nerwowych i jąder podkorowych lub móżdżku. W rezultacie pojawiają się niepełne, zniekształcone artykulacje poszczególnych dźwięków.
Co jest celem terapii?
Podczas terapii neurologopeda pracuje nad wieloma czynnikami:
Czy afazja i dyzartria to jest to samo zaburzenie komunikacyjne?
Zdecydowanie nie. Zaburzenia językowe stanowią bardzo rozbudowaną kategorię pojęciową i znaczeniową. Jeśli dochodzi do zakłócenia procesów mózgowych związanych z programowaniem mowy, mamy do czynienia z afazją. Jeśli zawodzą czynności związane z produkcją mowy, mówimy o dyzartrii.
Kiedy zaburzenia mowy nazywamy dyzartrią?
Z dyzartrią mamy do czynienia, gdy osoba wie, co chce powiedzieć, ma plan wypowiedzi, lecz z przyczyny utraty pełnej kontroli nad mięśniami artykulacyjnymi (mięśniami języka, podniebienia, gardła, krtani) nie jest w stanie wyprodukować mowy w sposób poprawny. Zaburzenia te są efektem uszkodzeń na różnych poziomach układu nerwowego. Objawy dyzartrii uzależnione są od lokalizacji uszkodzeń. Dochodzi do zaburzeń na poziomie kontroli mięśniowej obszarów związanych z artykulacją, fonacją (wydawaniem głosek), mimiką twarzy oraz oddychaniem (mięśnie międzyżebrowe i przepona również wpływają na produkcję mowy).
Jakie problemy z mówieniem ma osoba z dyzartrią?
Mowa osoby z dyzartią charakteryzuje się przede wszystkim:
Terapia z elementami integracji sensorycznej
W jakim celu stosuje się ćwiczenia z zakresu integracji sensorycznej w terapii logopedycznej?
Zarówno mowa bierna (rozumienie), jak i mowa czynna (mówienie) mogą zaistnieć, pojawić się w momencie, w którym są rozwijane, uruchamiane, doskonalone dzięki odpowiedniej stymulacji. W tym procesie kształtowania się mowy biorą udział wszystkie zmysły. Rozwój mowy u dziecka związany jest z rozwojem globalnym (m.in. koordynacja ruchów, zmysł równowagi, czucie własnego ciała, umiejętności słuchowe, smakowe, płynność ruchów, umiejętność koncentracji, percepcja słuchowa i wzrokowa). Często nieprawidłowy rozwój dziecka jest wynikiem nie tylko uszkodzeń ośrodkowego układu nerwowego, ale i problemów z integrowaniem bodźców zmysłowych w pierwszych dwóch latach życia dziecka. Z tego też powodu terapia logopedyczna, aby była jeszcze bardziej skuteczna, powinna być połączona z terapią integracji sensorycznej.
Kiedy warto połączyć tradycyjną terapię logopedyczną z elementami integracji sensorycznej?
Wiele problemów logopedycznych i neurologopedycznych, zarówno u dzieci, jak i u osób dorosłych, wymaga włączenia do terapii właśnie elementów ćwiczeń z zakresu integracji sensorycznej. Do problemów tych należą m.in.:
Jakie bezpośrednie korzyści wynikają z włączenia do terapii logopedycznej elementów terapii integracji sensorycznej?
Tych korzyści jest bardzo dużo. Najważniejsze z nich to:
Terapia ręki
Czym jest terapia ręki?
Jest to terapia, która usprawnia motorykę małą, a więc ruchy precyzyjne dłoni i palców. Cała kończyna górna jest zaangażowana w wykonywanie różnych zadań, które mają na celu usprawnić ruchy precyzyjne, np.: przygotowanie do pisania.
Dla kogo jest terapia ręki?
Terapia ręki jest przede wszystkim dla dzieci, ale i osób dorosłych po udarach, wylewach z niedowładami kończyn górnych, porażeniami lub innymi problemami neurologicznymi, które uniemożliwiają prawidłową pracę ręki:
Jakie cele wyznacza terapia ręki?
Wszystkie cele w terapii ręki są związane bezpośrednio z podstawowymi funkcjami życiowymi każdego człowieka w różnych okresach życia. Należą do nich:
W jaki sposób można stwierdzić, czy istnieje potrzeba uczestniczenia w terapii ręki?
Każdy program terapii ręki poprzedzony jest bardzo dokładną i wnikliwą diagnozą sprawności motorycznych. Na podstawie tej diagnozy Terapeuta Ręki opracowuje program całej terapii.
Czy ta terapia jest ciekawa dla dziecka?
Zdecydowanie tak. Sama terapia zakłada, że efekty są widoczne wtedy, gdy dziecko terapię traktuje jak zabawę. A jeśli dziecko bawi się, to nawet nie wie, że ćwiczy. Oczywiście osoby dorosłe otrzymują plan terapii dostosowany do ich wieku.